Ekwendeni

Ik zit op de bank van familie Visser lekker met de voetjes omhoog bij te komen van weer een lekker gevuld dagje in Ekwendeni.

Hoe vult zo'n dag zich?

Eerst een afspraak met de mannen van de blindenschool. De directeur staat voor z'n kantoor al klaar met een andere hoofdmeester. Maar het blijkt dat ze toch niet zo op me rekenden als ik dacht, want er wordt druk heen en weer gebeld en de directeur's volle hoofd vult zich met dikke rimpels. Suzgo Chomene! grote problemen. Want de laatste klas moet examens doen en nu was het nog niet in braille getypt. Druppeltjes zweet parelen op z'n hoofd. Mama Quin komt ook aangelopen en we stellen voor om er dan maar een korte meeting van te maken.
Maar de meester zegt dat hij heel goed braille kan typen en onderwijl vergaderen. Dus we pakken de krukjes bij elkaar en schuiven om de computer waar hij de examens gaat uittypen.




Dan denk je tot orde van zaken te kunnen komen... Maar nee hoor. Er schuiven onderwijl allemaal mensen binnen die een 'dringende' vraag hebben aan een van de meesters. En dat gaat écht niet zomaar even zakelijk bij de deur natuurlijk!

Voor elke langslopende gast wordt een stoel gepakt. Handen geschud, over en weer gevraagd hoe het gaat en over en weer geïntroduceerd. Dat gebeurd op zo'n vergadering ongeveer een keer of 6.




De aanleiding van ons bezoek (Mama Quin en mij) waren de cd opnames. Simon een plaatselijke muzikant was heel actief aan het repeteren gegaan met de kinderen van de blindenschool. Beide musiceren graag dus het was een heel feest. Nu waren er opnames gemaakt (bij mij te koop voor 7,50!!) en er werd gediscussieerd wie nu verantwoordelijk was voor de verkoop en het beheer van de financiën. En tja... in een land waar een piepklein zakje zout 10 cent kost en daarmee een luxe artikel is, is geld voor hen als chocola voor mij: je kunt er niet van afblijven :)

Naast geld is zijn de omgangsregels, m.n. gerelateerd aan je positie ook heel belangrijk. In Nederland kan je beter je leidinggevende niet passeren, maar in Malawi is dat helemaal 'not done'. En hoe hoger in de ladder hoe meer eerbetoon er wordt verwacht. Dus tja in welke laag van deze hiërarchie kan dit muziekproject nu ondergebracht worden? De beide bovenmeesters besluiten dit gezamenlijk op te gaan lossen en als 'blanke' zit je al gauw ook hoog in de ladder. Dus Marieke Visser (ook vrijwilliger voor de blindenschool) wordt de derde persoon. Zij kan dan ook op de centjes gaan zitten :).

Nadat de zoveelste gast is binnen gekomen. Met veel omhaal en omwegen hebben gehad komen we aan bij het volgende punt.

Waterpomp.

Toen ik 2,5 jaar geleden op de blindenschool kwam waren alle kinderen roestrood onder aangekoekte Afrikaanse aarde. Er was in de tijd heel vaak weinig of geen leidingwater, de school ligt wat verder weg van de dorpspomp en de enige mama die toen verantwoordelijk was voor 50 kinderen kon niet in haar uppie al dat wat op haar hoofd gaan dragen. Gelukkig hebben we op een later moment een reservetank gekregen. Als er nu een waterblokkade is is er nog een plons water in reserve. Maar de blindenschool heeft altijd geld tekort en leidingwater kost geld. Met een waterpomp heb je die lopende onkosten niet meer en altijd water!

Een Rotary Club in Nederland overweegt een pomp te doneren, maar hiervoor moeten nog wat officiële wegen bewandeld worden.

De Bovenmeester een grote dikke man die nogal intimiderend over kan komen, maar in de praktijk best gevoelig en onzeker is, zie ik een beetje krimpen. Ik denk dat hij hiervoor naar 'hogere' bazen moet en daar een beetje tegenop ziet. We besluiten alvast een intentie brief aan de Rotary te vragen waarmee hij met wat meer zelfvertrouwen voor de dag komt.

Inmiddels blijkt dat alle haast en stress verdwenen is en we nemen alle tijd voor het volgende punt:

Zorgen om de kinderen.

Het gaat over het algemeen best goed. De kinderen zien er schoon en gezond uit. En m.n. De meidenzaal is schoon en best goed leefbaar. Over de jongens maak ik me echt zorgen. Er zijn 10 (!) bedplassers die met elkaar 5 bedden delen op vieze, kapotte kapok matrassen. Heel frustrerend want 1,5 jaar geleden hebben we allemaal nieuwe matrassen gekocht. En blijkbaar zijn er toch weer jonge kinderen bijgekomen. Maar het blijkt ook dat er een aantal oudere kinderen (tieners al) ook nog steeds bedplassen. Ik probeer er achter te komen wat hier de oorzaak van kan zijn. De hoofdmeester wuift het weg. Maar gelukkig zit Mama Quin naast me en die bevestigd dat het niet normaal is dat een kind van 13 nog in bed plast. En dat dit best te maken kan hebben met emotionele problemen. Mama Quin woont met haar Echtgenoot al járen in Afrika, is rond de 60 en heeft dus veel meer inzicht en invloed dan mij. Een kans om hier dieper over in gesprek te kunnen. Het blijkt dat er op de basisschool wel een paar onderwijzers getraind zijn en 'begeleiding' van kinderen op emotioneel en seksueel vlak. 'Counselen' wordt dat genoemd. In de praktijk is het vaak een 'preek' over de do's en donts. We hadden al gebrainstormd met een aantal Nederlanders om een mooi programma te maken apart voor jongens en meiden en dan zo met ze in gesprek te komen. Maar dat plan zetten we nog maar even in de diepvries. Onderwijzers kan je nu eenmaal niet passeren.

Na weer een aantal bezoekjes, een gigantisch lawaai van de braille printer die telkens vast loopt, ronden we dit punt af met het besluit dat de kinderen beter in de gaten gehouden worden en als er problemen zijn om psycho-sociaal-emotioneel vlak ze dan doorgestuurd worden naar het 'counsel-team'.

Uiteindelijk jaagt de bovenmeester me nog even flink op de kast met de mededeling dat het toch wel fijn is dat die extra hostel komt want dan kunnen ze tenminste nog veel meer kinderen opnemen.. Laten we hopen dat het écht een grapje was!!

Zo'n vergadering lijkt dan onofficieel maar de regels van het vergaderen lap je niet zomaar aan je laars! En een vergadering wordt geopend en afgesloten met diverse speeches..

De hoofdmeester bedankt ons allen persoonlijk en met omhaal van woorden voor onze inzet, dan doet de andere meester dat nog eens over en dan is het onze beurt om dan ook weer mooie woorden terug te zeggen.




Ik moet eerlijk zeggen ik had na al deze gevoeligheden een paar dingetje maar laten liggen, ik dacht het maar even te doseren. Van de week kom ik nog wel even terug op het verkoop van de varkens.. ze hebben flink gejonkt en ook die zijn alweer dik aan het worden.
Mama Mwanza kwam met het plan om 1 van die varkens naar de familie van Miringue (zie foto) te sturen. Miringue is een slimme Albino meid uit een gezin van 3 Albino's en een alleenstaande moeder.
Nu worden Albino's in Malawi niet zo bedreigd als b.v. in Tanzania, waar je die dramatische documentaires over hebt, maar desalniettemin zijn de trouwkansen erg klein voor deze 3 meiden. Het is gezin is arm als de luizen, maar toch neemt de moeder altijd bonen en rijst mee als lopend een grote afstand aflegd om de meiden op te halen voor vakantie.

Met 1 zo'n vrouwtjes varken kunnen ze biggetjes gaan fokken. Waarvan ze er dan 1 weer terug kunnen brengen naar de blindenschool en van de rest een klein inkomen kunnen hebben.




Met Mama Quin bespreek ik buiten het verloop van het gesprek. Nooit precies wetend wat het protocol is en de gedragsregels zijn. Check ik bij deze "doorgezomerder' zendelinge na op welke tenen ik allemaal heb gestaan. Dat blijkt mee te vallen. Volgens haar lig ik in goede aarde bij de beide mannen en vielen de confrontaties mee. Phieuw.. een opsteker!

Onderwijl komt er een laaghangende gedeukte auto aan met een met plastic afgeplakt ruitje. In Nederland zou die zo van de sloop zijn gekomen maar hier rijdt de dominee er in rond. (mét chauffeur wel te verstaan …). Ik herken hem niet meteen maar het blijkt de dominee te zijn die nu eindverantwoordelijk is voor het alcoholisten project. We willen elkaar spreken en ik besluit na snel even thuis te plassen naar zijn kantoortje te lopen.




De pret is dat in Ekwendeni alles op loopafstand is. Wat wel betekend dat je over zo'n dag echt kilometers aflegt! Terwijl ik dus naar huis loopt kom ik voorbij de tuin van Martijn en Anneke waar Mama Helen en 2 tuinmannen voor mij oude bekenden zijn omdat ik daar natuurlijk een half jaar heb gewoond. Het is thuiskomen aan dat picknick tafeltje. Ik babbel even bij en mr Longwe laat een plantje zien wat ik ooit na een bergbeklimming heb meegenomen. Als ik naar dit plantje kijk, moet ik altijd aan jouw denken zegt hij met een brede grijns en opgeheven vinger.. zo'n lieve man!




De dominee zit achter een hoog buro, met daarvoor hele lage stoelen. Als ik met hem praat, praat ik dus meer tegen een houten plank dan tegen de dominee... Een joviale man die vindt dat het heeel goed gaat met het alcoholisten project. Ach ja alles een beetje vertraagd maar dat vonden de sponsoren in Amerika helemaal niet erg hoor!... mm ik hoorde van Martijn wat anders..
Maar toch schijnt er een verslag de deur uit te zijn en gaan ze echt binnenkort bezoekjes afleggen aan de verschillende nieuwe alcoholisten groepen. Als ik vertel dat er in Lilongwe ook nog wat soortgelijke groepen zijn lijkt hij toch echt heel enthousiast en wil meteen een van die mannen gaan bellen. Van mijn voorstel om meer te gaan netwerken naar nationaal ipv nu heel plaatselijk maakt hij druk aantekeningen en zegt het te verwerken in het volgende projectvoorstel aan de Amerikaanse sponsors. Met zeer gemengde gevoelens loop ik de deur uit... Moet ik nu blij zijn en ben ik te sceptisch of moet ik sceptisch zijn en ben ik te naïef?
Morgen spreek ik mr Lowole, dé man die het vuur uit z'n benen loopt om de boodschap van de zelf support groepen te verspreiden in de dorpen. Ben benieuwd naar de andere kant van het verhaal..




Ik doe een poging om koffie te gaan drinken. Maar dan komt Simon de tuin in. Samen met hem loop ik naar de producer van de cd's. Dit zaakje zit in het handelscentrum van Ekwendeni, de markt en wat handelswaren zaken langs de doorgaande teerweg met altijd een bak herrie uit de bars die dag en nacht doorgaan. Verder zitten op de grond, m.n. Vrouwen, tomaten, uien, aardappels en zure sinaasappels te verkopen. Ik bestel 50 cd's (dus please help me er van af!!) en tegen alle adviezen en m'n eigen gewoontes in betaal ik een deel vooruit omdat ze er zeker van zijn dat ze geen kapitaaltje in huis hebben om de materialen in de nabijgelegen stad te kopen. Ik geloof het maar. Stalin (de eigenaar) heeft een goede naam te verliezen in Ekwendeni, dus hij zal me vast niet in het ootje nemen.

Simon neemt me mee naar z'n huisje. Een schuurtje van amper 2 vierkante meter. Met een slaapmatje, kookpotje, spiegeltje aan de muur en rieten afdakje (zie foto). Hij laat z'n zelfgemaakte gitaar zien en geeft me een gekookte maiskolf mee. Ik twijfel of ik het aan moet pakken, maar wil hem ook niet beledigen..

Via het handelscentrum lopen we weer naar huis, onderwijl deelt Simon z'n dromen om een grote muzikant te worden...




in de middag loop ik even bij de wijkzusters van het ziekenhuis binnen. Zij zijn ook betrokken bij de medische zorg van de blindenschool en ik doe navraag hoe zij omgaan met plassende kinderen (het emotionele deel nu achterwege latend). Ze adviseert de kinderen langs te sturen misschien hebben ze bilharzia (de bekende afrikaanse wormpjes) in hun blaas of een andere afwijking en beloofd voor me op zoek te gaan naar muskieten netten. Grrt waar vinden we duurzame muskieten netten??

Een product wat overigens langs het Malawimeer vaker gebruikt wordt (gratis verstrekt) om vissen mee te vangen dan de muggen op een afstand te houden...

Een bezoekje langs de apotheek levert de wetenschap op dat we voorlopig (gelukkig!!) nog voldoende zonnebrand cremes hebben. Agnes, de apothekeres, is blij, de apotheek is tegenwoordig goed gevuld; het gaat beter met het ziekenhuis!




Dan wip ik nog snel even bij Mama Dorien naar binnen. Mama Dorien schat ik 60+. Moeder van 5 kinderen. Harold haar oudste zoon is echt een aardige man, maar volledig in de greep van de Alcohol. Haar derde zoon Samuel precies hetzelfde. De drama's daar in huis zijn soms niet te overzien, de vrouwen enorm gedupeerd. Mama Dorien heeft in het najaar weer een hersenbloeding gehad en ik schrik hoe moeizaam ze loopt. Een vrouw met een ongelooflijk doorzettingsvermogen. Als ik kom ligt ze nog op bed. De Bijbel en haar mobieltje naast zich en met blote borsten. In Malawi niets ongewoons, maar mama Dorien weet dat dat bij ons anders is en begint er over. Wijzend naar haar kruis zegt ze: mijn blote borsten zijn voor jullie net zo als het 'daar' laten zien he? Ahum.. Bedillerig als ze is laat ik me door haar aansturen om haar slippers te zoeken, haar shirt aan te trekken, een stoel buiten te zetten en haar dochter te roepen. Onderwijl hoor ik het verhaal van haar zoons aan, werkeloos, drinkend en alsmaar problemen...




Onderweg naar huis wip ik even bij Anneke binnen. Typisch Anneke; net thuisgekomen van haar eigen lange vermoeiende dag met een dochter op schoot, vraagt ze. Hoe was je dag?

Anneke je verdient een standbeeld in Ekwendeni hoor!




Zo rond half 6 is m'n mooiste moment van de dag. Dan ga ik hardlopen. Terwijl de zon een rode gloed achterlaat op de omringende bergen. Het groen nog groener wordt en de pad nog roder wat ik afren beneden naar de rivier om vervolgens weer een klim te maken tussen de hoge mais door. Aan het eind van m'n rondje is de zon helemaal weg en zie je als je geluk hebt vuurvliegjes en pinkelen de sterren boven m'n hoofd.

Een moment van bezinning en inkeer. Deze hele wereld onder een grote heelal; wat een creatie!

Zijn er meer plekjes in de wereld waar je zoveel van kunt gaan houden?



pssst door de kwaliteit van laptop en internetverbinding laten laten de foto's nog ff op zich wachten..